کبیر عکاسان کویر

فرمت هاي فايل عکاسي

در چند سال گذشته، دوربين هاي عکاسي ديجيتال از اسباب بازي هاي ديجيتال به ابزاري تکامل يافته تبديل شده اند که انقلابي را در دنياي عکاسي به وجود آورده است. از همين روست که اين شگفتيهاي ديجيتال انواع جديدي از اصطلاحات را در برابر ميليونها کاربر قرار داده اند. بسياري از عکاسان – چه با تجربه و چه تازه کار – مجبور شده اند که وقت بگذارند و اين اصطلاحات جديد را ياد بگيرند.

اگر با فايلهاي بنيادي عکاسي بهتر آشنا شويد عکسهاي بهتري را مي توانيد تهيه کنيد.

فشرده سازي

کامپيوترها تصاوير ديجيتالي شده را در دهها فرمت مختلف ذخيره ميکنند. شايد بپرسيد چرا دهها نوع فايل وجود دارد. پاسخ کوتاه آن است که نظرات سازندگان نرم افزار و توليد کنندگان سخت افزار درباره خصوصياتي که بهترين تصاوير را به وجود مي آورند اغلب متفاوت است و در نتيجه آنها روشهاي متفاوتي براي آرشيوسازي عکسها ابداع کرده اند.

مساله اندازه فايل نيز وجود دارد. عکسهاي ديجيتال همچون ساير انواع فايل چند رسانه اي، فضاي بسيار زيادي را اشغال مي کنند و در نتيجه سازندگان نرم افزار بايد تکنيکهائي را ابداع کنند که داده هاي عکسها را کمتـر مي سـازد تا ذخيره سازي و استفاده از آنها را آسانتر کنند. از همين روي ، نحوه فشرده سازي داده ها Compression در موقع مقايسه فرمتهاي مختلف اهميت دارد.

فشرده سازي تصاوير در دو گروه اصلي طبقه بندي شده است:

فشرده سازي بي اتلاف Lossless Compression و فشرده سازي با اتلاف .LossyCompression

فشرده سازي بي اتلاف، همچنان که از نامش پيداست، يک فايل تصويري را بدون حذف داده هاي آن فايل کوچک مي کند – آنها اندازه فايل را به گونه اي کوچک مي کنند که به نرم افزار شما امکان مي دهند داده هاي تصوير را ، بيت به بيت بازسازي کنند تا فايل اصلي بر روي کامپيوتر شما بيايد.

فشرده سازي بي اتلاف صرفا حشو داده اي در يک تصوير را کاهش مي دهند. به عنوان مثال، اين فرمتها پيکسلهائي را مي يابند که دقيقا تون رنگ آبي يکسان را دارند و به جاي چندبار ذخيره اطلاعات آن رنگ، الگوريتمهاي فشرده سازي بي اتلاف، اين اطلاعات را يک بار ذخيره مي کنند و به جاي رنگ تکراري يک علامت مي گذارند. کامپيوتر شما از آن علامت هاي صرفه جوئي کننده در فضاي ذخيره براي بازسازي تصوير اصلي بهره مي گيرد. با وجود اين، نظر به اينکه در کمتر تصويري تعداد موارد داراي رنگ يکسان زياد است، روشهاي فشـرده سازي بي اتلاف خيلـي کارآمد نيستند و آنها به ندرت مي توانند اندازه تصوير را نصف کنند.

فرمت هاي فشرده سازي با اتلاف در کوچک کردن اندازه تصوير بسيار بهتر عمل مي کنند. علت آن است که تکنيک هاي فشرده سازي با اتلاف در عمل بخشي از داده هاي اصلي تصوير را دور مي اندازند. نتيجه فايلي شبيه به تصوير اصلي، اما مقدار داده هاي آن بسيار کمتر از داده هاي تصوير اصلي است. با اين همه، وقتي بخواهيد يک چاپ دقيق از تصوير فشرده شده داشته باشيد يا وقتي بخواهيد روي بخشهائي از تصوير زوم کنيد مشکل به وجود مي آيد؛ بدون آن داده هاي دور ريخته شده نمي توانيد تصوير کاملا برابر اصل را به وجود بياوريد.

از لحاظ کلي، فرمتهاي فايلي که از فشرده سازي بدون اتلاف بهره مي گيرند براي تصاويري که ميخواهيد چاپ شوند عالي هستند زيرا بهترين دقت را دارند و همه جزئيات ثبت شده تصوير را نگه مي دارند. اما فرمتهاي فايلي که از فشرده سازي با اتلاف بهره مي گيرند براي کاربردهاي اينترنت و ايميل عالي عمل مي کنند. اگر با فرمتهاي فايل زير آشنا باشيد بهتر خواهيد توانست که در مورد کارهاي تصويري خود تصميم بگيريد.

پادشاهي JPEG

دوربين هاي عکاسي ديجيتال عکسهاي خود را در سه فرمت فايل اصلي ضبط مي کنند: JPEG , TIFF و RAW. اين فرمتهاي فايل امکانات بسيار متفاوتي دارند که بايد موقع در نظر گرفتن نيازهاي تصويري خود آنها را به خاطر بسپاريد.

يادآوري:

JPEG و TIFF به ترتيب سرواژه عبارات زير هستند:

JPEG : Joint Photographic Experts Group

TIFF : Tagged Image File Format

رايج ترين فـرمت فـايل عکـاسي JPEG است که بسـط فايل < JPG.> را دارد.JPEG به JFIF نيز مشهور است که دقيق تر از اصطلاح متداول JPEG است. JFIF سرواژه عبارت زير است:

JFIF : JPEG File Interchange Format

همچنان که مي بينيد JFIF نام درست اين فرمت است زيرا JPEG به شيوه فشرده سازي اين فرمت براي صرفه جوئي در فضاي ذخيره اشاره دارد. با اين همه، ما براي اهداف خود در اين مقاله از همان اصطلاح مشهور JPEG بهره خواهيم گرفت. چند دلـيل خـوب بـراي استقبال از JPEG وجود دارد. يک علت سازگاري آن است. فايل هاي JPEG تقريبا در همه برنامه هاي کاربردي تدوين و اصلاح تصوير، مرورگرهاي وب و نشان دهنده هاي تصوير کار مي کنند. از آن گذشته، فايلهاي JPEG الگوريتم فشرده سازي اي را به کار مي گيرند که مي توانند فايل اصلي را 10 تا 20 بار با تضعيف کيفيت اندک فشرده کنند.

JPEG يک فرمت فايل 24 بيتي است ، بدين معني که سه بايت نماينده هر پيکسل رنگ، يکي براي قرمز ، يکي براي سبز و يکي براي آبي است. نظر به اينکه هر بايت مي تواند 256 سايه متفاوت رنگ را بيان کند، براي هر پيکسل ميتوان 16 ميليون ترکيب رنگي مختلف را داشت. اين مقدار داده ها براي يک فايل تصويري بسيار زياد به نظر ميرسد اما JPEG ها فرمتهاي فشرده سازي با اتلاف هستند.JPEG در زمان بازسازي تصوير و دور ريختن داده هاي غير ضروري، داده هاي فايل را به مربعهاي با هشت پيکسل در هر ضلع تقسيم بندي مي کنند. اين مربعها براي چشم غير مسلح قابل رويت نيست ، اما هر چه يک تصوير را بيشتر فشرده کنيد و هر چه بزرگنمائي را در برنامه تصويرپردازي خود بيشتر کنيد اين مربعها را بهتر خواهيد ديد. از همين روست که توصيه مي شود تا جاي ممکن از فشرده سازي سنگين استفاده نکنيد.

اکثر دوربين هاي عکاسي ديجيتال عکسها را به صورت فايلهاي JPEG ذخيره مي کنند، بدين معني که فايلهاي عکس اصلي شما پيش از آنکه آنها را به کامپيوتر انتقال بدهيد تا اندازه اي فشرده مي شوند. با وجود اين، در اکثر موارد روي فشرده سازي کنترل خواهيد داشت، زيرا تقريبا همه دوربين هاي عکاسي ديجيتال به شما امکان مي دهند تنظيم کيفيت را ، مانند SuperFine , Fine يا Basic انتخاب کنيد. هميشه از بالاترين کيفيت تصوير استفاده کنيد تا فايلهاي با کيفيت خوبي را براي کار روي کامپيوتر داشته باشيد. اگر چنين فايلهائي خيلي سريع حافظه دوربين شما ( مانند يک کارت flash ) را پر کنند، يک حافظه با ظرفيت بيشتر بخريد.

لازم است بدانيد که عکاسي با JPEG بدين معناست که دوربين شما تنظيمهاي وضوح، کنتراست ، اشباع رنگ، توازن سفيدي و مانند آن را بر روي تصوير شما اعمال خواهد کرد.بسياري از دوربين هاي رده بالا به شما امکان مي دهند اين تنظيم ها را اصلاح کنيد ؛ ولي دوربين هاي ارزان قيمت چنين امکاناتي را فراهم نمي سازند. وقتي دوربين شما تصوير را پردازش مي کند و آنرا در حافظه ( کارت فلش يا رسانه اي ديگر ) با آن تنظيم هاي ويژه مي نويسد، آن خصوصيات همواره در آنجا خواهند ماند. اگر تنظيم هاي نادرست را به کار بگيريد، براي درست کردن عکس مجبور خواهيد شد که انواع اصلاحات را روي آن انجام دهيد.

RAW

يک فرمت پرطرفدار ديگر است. RAW سرواژه نيست ، يک اصطلاح دقيق است که به خروجي اصلي اي اشاره دارد که مسـتقيما از پيکسلهاي قرمز، سبز و آبي ضبط شده است که حسگر Sensor)) تصوير دوربين شما را تشکيل مي دهند. بر خلاف فايلهاي JPEG که به عکس ديجيتالي نهائي نزديک است ، فايلهاي RAW را ميتوان نگاتيوهاي ديجيتال ناميد؛ آنها اصلا به وسيله کامپيوتر داخل دوربين شما پردازش نمي شوند و مزايائي فراهم ميسازند که آنها را در فرمتهاي تصويري ديگر نخواهيد يافت.سازندگان دوربين هاي عکاسي، نرم افزار تبديل RAW را به همراه دوربين ارائه مي دهند تا کاربران بتوانند فايلهاي RAW را باز و روي آنها کار کنند. بدون اين نرم افزار نمي توانيد فايل RAW را تماشا يا اصلاح کنيد، حقيقتي که اين فايلها را براي کاربراني بي فايده و ناکارآمد مي سازد که فقط ميخواهند عکس بگيرند و بلافاصله چاپ کنند يا از طريق ايميل به دوستان خود پست کنند.

از سـوي ديگـر ، فـايلهاي RAW واقـعا بزرگ هستنـد. آنـها گـاهـي با يـک تکـنيک بي اتلاف اندکي فشرده مي شوند ( اگر چنيـن امکانـي وجود داشـته باشد آن را در منـوي دوربين بـايد ببينيد ) اما در عمل ، فايلـهاي RAW اصـلا فـشرده نمي شوند ، در نتيجه اگر يک پردازنده سريع و مقادير هنگفتي RAM نداشته باشيد، وقت زيادي را بايد روي کامپيوتر صرف کنيد تا بتوانيد اين فايلها را باز کنيد. عکاسان حرفه اي که از فرمت RAW بهره مي گيرند اين را مي دانند و سخت افزار خود را مطابق با آن ارتقا مي دهند.

با وجود اين، اجازه ندهيد اندازه فايل، شما را در استفاده از اين فرمت دچار ترديد کند. فايلهاي RAW داده هاي بسيار بيشتري نسبت به JPEG دارند اما در عمل فضاي کمتري نسبت به فرمتهاي ديگر مانند TIFF نياز دارند و دقت بالاي آنها به شما امکان مي دهد چاپهاي بزرگ را بدون عيوب فرمتهاي بااتلاف به وجود بياوريد.

از آن بهتر، فايل RAW به شما امکان مي دهد اصلاحاتي در سطح پائين را پس از عکاسي روي تصوير خود به اجرا در آوريد. آيا تنظيم حالت توازن سفيدي درست را فراموش کرده ايد؟ آيا تنظيم اشباع رنگ را اشتباه ميزان کرده ايد؟ وقتي فايل RAW داشته باشيد ميتوانيد تنظيم ها را پس از عکاسي اعمال کنيد، زيرا با داده هايي کار مي کنيد که به وسيله کامپيوتر داخلي دوربين پردازش نشده است.

Adobe. فرمت RAW باعث به وجود آمدن مسائل فراواني ميشود زيرا حتي با آنکه فايلهاي RAW پردازش نشده اند، بسته به نوع دوربيني که انتخاب مي کنيد متفاوت هستند. هر سازنده اي دوربين خود را با نگارشي متمايز از فرمت RAW توليد مي کند. گاهي، اين شرکتها حتي در بين مدلهاي مختلف دوربين خود از فرمت RAW مختلفي بهره ميگيرند.

به دليل اين مسائل، شرکت Adobe Systems فرمت Digital Negative Specification را ابداع کرد، که يک فرمت متحد براي فايلهاي تصويري RAW است که بسط فايل <DNG.> دارند. شرکت Adobe اين مشخصات را با اين اميد انتشار داد که ناسازگاريهاي فايل RAW براي عکاساني که با ذخيره و اصلاح هزاران عکس سروکار دارند از بين برود.

فرمت Digital NegativeSpecification ، همچون بسياري از فرمت هاي RAW اختصاصي ديگر بر بنياد يک نگارش از فرمت TIFF است، اما اختلاف در انعطاف پذيري آن است. براي استفاده از اين فرمت، مي توانيد فايلهاي RAW خود را با استفاده از برنامه رايگان مبدل محصول Adobe به فرمت <DNG.> تبديل کنيد.سپس مي توانيد فايلهاي < DNG.> خود را با استفاده از هر برنامه اي که از Digital Negative Specification پشتيباني مي کند تماشا و اصلاح کنيد. ضمن عمليات اصلاح، مي توانيد يک فايل DNG را به يک فايل JPEG يا فرمتي ديگر تبديل کنيد.

انتشار فرمت DigitalNegative Specification بسيار ضروري بود چون طول عمر فايلهاي <DNG.> نسبت به فايلهائي که در يک فرمت RAW اختصاصي ذخيره شده اند بسيار طولاني تر است. به عنوان مثال، اگر عکسي را با فرمت RAW اختصاصي يک سازنده بگيريد و آن را در کامپيوتر خود ذخيره کنيد، احتمال کمي وجود دارد که پس از 10 سال بتوانيد نرم افزاري پيدا کنيد که آن فرمت ويژه را تشخيص مي دهـد. در هر حال، اگر عکسهاي RAW خود را به < DNG.> تبديل کنيد، مي توانيد با دهها دوربين ديجيتال طي سالها عکس بگيريد و اطمينان داشته باشيد که هر برنامه پشتيباني کننده < DNG.> در پردازش عکسها به شما کمک خواهد کرد.

Digital NegativeSpecification مجموعه اي ثابت از قواعد نيست. اين فـرمت در دوربيـنهائي که هنـوز سـاخته نشده اند نيز ميتواند جاي داشته باشد. حتي طوري طراحي شده است که پيشرفتهاي آينده در فناوري تصويرپردازي را در نظر بگيرد، که يک دليل ديگر اين گزينه برتر است چون بهترين انتخاب براي اهداف آرشيوي بلند مدت است.

TIFF براي چاپ

تعدادي از دوربين هاي ديجيتال به شما امکان مي دهند که فايلها را با فـرمت TIFF ضبـط کنيد که معمولا بسط فايل < TIF.> يا < TIFF.> را دارند. اين فرمت به اندازه JPEG شناخته شده نيست ، اما اکثر برنامه هاي اصلاح تصوير ميتوانند فايلهاي TIFF را باز کنند و نمايش بدهند. TIFF چند مزيت نسبت به JPEG نيز دارد.

يکي از بزرگترين مزاياي TIFF آن است که از تصاوير CMYK در کامپيوترهاي پي سي و مکينتاش پشتيباني مي کند ، در حالي که JPEG ها از RGB پايه پشتيباني مي کنند. به بيان ساده، تصاوير TIFF براي چاپ و انتشار حرفه اي مناسبتر از JPEG ها هستند.

يادآوري: CMYK و RGB به ترتيب سرواژه عبارات زير هستند:

CMYK : Cyan Magenta Yellow Black

RGB : Red Green Blue

بسياري از دوربينها به شما امکان مي دهند که عکسهاي خود را در فرمت TIFF هشت بيتي ذخيره کنيد و در نتيجه از فشرده سازي مورد استفاده در فايلهاي JPEG بپرهيزيد. با اين همه، يک دوربين با دقت بالا فايلهاي TIFF بسيار بزرگي را توليد خواهد کرد که نوشتن داده ها در کارت فلش را آهسته ميسازد.

البته، اين سخن به معناي اين نيست که فايلهاي TIFF اصلا از فشرده سازي بهره نمي گيرند. بسته به کاربرد، انواع مختلفي از فشرده سازي براي TIFF ها به کار مي رود و اگر با انعطاف پذيري سيستم رنگي که پيشتر ذکر کرديم ترکيب شود، TIFF ها يک گزينه عالي براي امور نشر روميزي جدي و براي کاربران پيشرفته اي هستند که دوربينهايي دارند که عکسهاي RAW نمي گيرد.

اما براي کاربران دوربينهاي ديجيتال متوسط، TIFF ها در مقايسه با JPEG ها انتخاب ضعيفي هستند زيرا TIFF ها بسيار بزرگتر از JPEG ها هستند. يک JPEG در يک دوربين 5 مگاپيکسلي ممکن است حدود يک مگابايت از حافظه را اشغال کند. در مقابل، يک فايل TIFF فشرده نشده در يک دوربين 5 مگاپيکسلي مي تواند به بزرگي 14 مگابايت باشد و دوربيني که تا حدودي فشرده سازي را به فايلهاي TIFF خود اعمال مي کند باز هم يک عکس توليد خواهد کرد که 6 مگابايت يا بزرگتر است. اين اندازه هاي فايل بسيار بزرگ در بسياري از شرايط باعث ميشوند که از خير TIFF بگذريد.

کاربردها

حال که اختلاف بين فرمتهاي مختلف عکاسي ديجيتال را بهتر فهميده ايد يه ذکر چند مثال مي پردازيم تا به شما نشان دهيم که چگونه مي توانيد در بهترين حالت از اين فرمتها بهره بگيريد.

کاربردهاي JPEG

در فرمت JPEG راحت ترين و کارآمدترين نوع فايلي است که مي توانيد استفاده کنيد. به ويژه اگر از يک دوربين ديجيتال آهسته و کارت فلش داراي سرعتهاي نوشتن آهسته بهره ميگيرند JPEG بهترين انتخاب است چون دوربين آهسته، فايل JPEG را بسيار سريعتر از فايلهاي JPEG و RAW ضبط مي کند.دوربينهاي داراي پردازنده هاي تصوير سريعتر نيز JPEG ها را سريعتر از انواع فايل بزرگتر ذخيره مي کنند.

فشردگي JPEG نيز انتقال آنها به کامپيوتر را آسانتر مي سازد. 10 فايل JPEG را در مدتي کوتاهتر از همان تعداد فايل RAW ميتوان به کامپيوتر انتقال داد. از سوي ديگر، پردازنده کامپيوتر شما عکسهاي JPEG را سريع تر از فايل RAW يا TIFF به نمايش در خواهد آورد.

با آنکه JPEGها نمي توانند کيفيتي مشابه کيفيت بسيار بالاي دو فرمت ديگر فراهم کنند ، ميتوانند چاپهاي عالي را به وجود بياورند به ويژه وقتي از بالاترين دقت و کمترين تنظيم فشرده سازي بهره بگيريد – چاپگرهاي مرکب افشان جديد مي توانند چنين عکسهائي را مستقيما از کارت فلش بخوانند و چاپ کنند. در نتيجه ، اگر فقط مي خواهيد گاهي چند عکسي را چاپ کنيد ، از کيفيت چاپ عکس JPEG شکايت زيادي نخواهيد کرد.

يک نکته مهم را درباره عکسهاي JPEG به خاطر بسپاريد. اگر يک فايل JPEG را در يک برنامه اصلاح تصوير باز کنيد و قصد داشته باشيد روي يک عکس در چند جلسه مختلف کار کنيد، بهتر است ابتدا آنرا در يک فرمت متفاوت مانند TIFF ذخيره کنيد که از فشرده سازي با اتلاف استفاده نمي کند. يک دليل خوب براي اينکار وجود دارد. هر بار که يک عکس JPEG را باز و از نو ذخيره مي کنيد، اين فايل بيشتر فشرده سازي ميشود. اندازه فايل خيلي تفاوت نخواهد کرد اما فشرده سازي اضافي کيفيت عکس را پائين خواهد آورد. مشابه گرفتن فتوکپي از روي فتوکپي، اگر 10 بار عمل کپي سازي را ادامه دهيد، تصوير نهائي با تصوير اوليه بسيار متفاوت خواهد بود. اگر ترجيح مي دهيد که فرمت تصوير نهائي شما JPEG باشد، ميتوانيد در آخر، يعني پس از عمليات اصلاح عکس، TIFF را به JPEG تبديل کنيد.

اگر فقط گاهي ميخواهيد از مزاياي فايلهاي RAW بهره بگيريد، اما سهولت JPEG را مي پسنديد، به دفترچه راهنماي دوربين خود مراجعه کنيد. بعضي از دوربين ها در عمل به شما امکان مي دهند که يک فايل RAW و يک فايل JPEG را به طور همزمان بگيريد. اين خصوصيت، فضاي حافظه دوربين را زياد مصرف ميکند اما براي بعضي از عکاسان، JPEG کمک مي کند که يک فايل آماده داشته باشند و بعدا سر فرصت بتوانند روي فايل RAW کار کنند.

اگر قصد داريد که از عکسهاي خود صرفا براي فعاليتهاي اينترنتي بهره بگيريد، JPEG بهترين گزينه است اما مجبوريد روي تغيير اندازه تصاوير خود کار کنيد. همچنان که پيشتر گفته شد فشرده سازي سنگين باعث خواهد شد که وقتي تصاوير JPEG را بزرگ مي کنيد شطرنجي ديده شوند ، اما اگر اندازه JPEG را نيز خيلي کوچک کنيد، باز هم اثري مشابه را خواهيد ديد. اگر فقط مي خواهيد عکسهاي شما روي اينترنت خوب ديده شوند، اندازه آنها را با تنظيم 72 نقطه در اينچ dpi)) تغيير دهيد که نتيجه بسيار خوبي را به دست خواهد داد.

کاربردهاي TIFF

فايل هاي TIFF ، در دوربينهاي ديجيتالي کمترين کاربرد را دارند. اين فايلها در عمل چاپهاي عالي را براي شما فراهم ميسازند اما حافظه دوربين را خيلي زود پر مي کنند و به يک کامپيوتر قدرتمند براي اداره کارآمد اين فايلها نياز خواهيد داشت.

وقتي بايد از فرمت TIFF استفاده کنيد که دوربين شما تنظيم RAW را ندارد و از پيش مي دانيد که بالاترين کيفيت JPEG براي نيازهاي شما کافي نيست. همچنين اگر بخواهيد عکس براي اهداف چاپ حرفه اي توليد کنيد بهتر است TIFF را در نظر بگيريد.

کاربردهاي RAW

فايلهاي RAW همچون فايلهاي TIFF ، براي کاربران دوربين ديجيتال متوسط کاربرد اندکي دارد. اين فايلها به پيچيدگي TIFF ها نيستند اما آنها چند برابر تصاوير JPEG هستند، بدين معني که فايلهاي RAW دوربين و کامپيوتر شما را تا اندازه اي آهسته مي کنند.

با اين حال، اگر قصد داريد عمليات پردازشي بعدي را بر روي عکسهاي خود انجام دهيد و مي خواهيد مهارتهاي عکاسي خود را بيشتر کنيد، بايد با فرمت RAW کار کنيد. اگر بخواهيد عکسهاي خود را در فرمتي آرشيو کنيد که سالها کار خواهد کرد، تبديل فايلهاي RAW به DNG سازگاري بلندمدتي را براي نگاتيوهاي ديجيتال شما فراهم خواهد کرد.

نظرات شما عزیزان:

ادامه مطلب